دوره 23، شماره 2 - ( دو ماهنامه طب جنوب 1399 )
جلد 23 شماره 2 صفحات 128-116 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Haghighatjoo S, Asgari A, Tahmasebi R, Noroozi A. Predictor Factors of Recycling Behavior in Residents of Bushehr City: Application of Theo-ry of Planned Behavior. Iran South Med J 2020; 23 (2) :116-128
URL: http://ismj.bpums.ac.ir/article-1-1293-fa.html
URL: http://ismj.bpums.ac.ir/article-1-1293-fa.html
حقیقت‌جو سحر، عسکری آیدا، طهماسبی رحیم، نوروزی آزیتا. عوامل پیشگویی کننده رفتار بازیافت ساکنین شهر بوشهر: کاربردی از نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده. مجله طب جنوب. 1399; 23 (2) :116-128
سحر حقیقت‌جو1 
، آیدا عسکری2 ، رحیم طهماسبی3 ، آزیتا نوروزی* 4
، آیدا عسکری2 ، رحیم طهماسبی3 ، آزیتا نوروزی* 4
1- گروه آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، بوشهر، ایران
2- گروه تغذیه، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، بوشهر، ایران
3- مرکز تحقیقات طب گرمسیری و عفونی خلیج‌فارس، پژوهشکده علوم زیست پزشکی خلیج‌فارس، دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، بوشهر، ایران
گروه آمار زیستی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، بوشهر، ایران
4- مرکز تحقیقات طب گرمسیری و عفونی خلیج‌فارس، پژوهشکده علوم زیست پزشکی خلیج‌فارس، دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، بوشهر، ایران
گروه آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، بوشهر، ایران ، azitanoroozi@yahoo.com
2- گروه تغذیه، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، بوشهر، ایران
3- مرکز تحقیقات طب گرمسیری و عفونی خلیج‌فارس، پژوهشکده علوم زیست پزشکی خلیج‌فارس، دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، بوشهر، ایران
گروه آمار زیستی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، بوشهر، ایران
4- مرکز تحقیقات طب گرمسیری و عفونی خلیج‌فارس، پژوهشکده علوم زیست پزشکی خلیج‌فارس، دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، بوشهر، ایران
گروه آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، بوشهر، ایران ، azitanoroozi@yahoo.com
چکیده: (2541 مشاهده)
زمینه: بازیافت از مهم‌ترین اقدامات جهت مدیریت مواد جامد زائد شهری می‌باشد. به منظور طراحی برنامه آموزشی ضروریست تا عوامل تأثیرگذار بر رفتار شناسایی شود. لذا هدف مطالعه حاضر بررسی عوامل پیشگویی کننده رفتار بازیافت در ساکنین شهر بوشهر بر اساس نظریه بسط یافته رفتار برنامه‌ریزی شده می‌باشد.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی تعداد 582 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس مورد بررسی قرار گرفتند. جهت جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه مشتمل بر سؤالات جمعیت شناختی، سؤالات مربوط به سازه‌های نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده و رفتار بازیافت استفاده گردید. پس از جمع‌آوری داده‌ها، تجزیه وتحلیل داده‌ها توسط نرم‌افزار SPSS ویرایش 20 انجام شد.
یافته‌ها: در این مطالعه، 221 نفر از 582 شرکت کننده (38 درصد) رفتار بازیافت را انجام می‌دادند. بین آگاهی از برنامه جمع‌آوری و بازیافت زباله (001/0>P)، دریافت بسته‌های تشویقی جهت تفکیک زباله (003/0=P) و مراجعه خودروهای جمع‌آوری زباله‌های بازیافتی (001/0=P) با انجام رفتار بازیافت ارتباط معنادار دیده شد. سابقه رفتار گذشته (229/0=OR، 001/0>P) و هنجارهای توصیفی (187/1=OR، 003/0=P) پیشگویی کننده رفتار بازیافت بودند.
نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر بیانگر این موضوع است که مراجعه منظم خودروهای جمع‌آوری زباله، ارائه تسهیلات محیطی از جمله ارائه بسته‌های تشویقی و اطلاع یافتن شهروندان در مورد زمان مراجعه خودروهای جمع‌آوری کننده زباله تفکیکی می‌تواند منجر به انجام رفتار گردد. به علاوه، دوستان، بستگان و خانواده از طریق ایجاد هنجار، نقش الگو برای سایر اعضا را داشته و در ارتقاء رفتار تأثیرگذار می‌باشند. همچنین ایجاد تجربه مثبت متعاقب رفتار، در تداوم رفتار ضروریست.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی تعداد 582 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس مورد بررسی قرار گرفتند. جهت جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه مشتمل بر سؤالات جمعیت شناختی، سؤالات مربوط به سازه‌های نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده و رفتار بازیافت استفاده گردید. پس از جمع‌آوری داده‌ها، تجزیه وتحلیل داده‌ها توسط نرم‌افزار SPSS ویرایش 20 انجام شد.
یافته‌ها: در این مطالعه، 221 نفر از 582 شرکت کننده (38 درصد) رفتار بازیافت را انجام می‌دادند. بین آگاهی از برنامه جمع‌آوری و بازیافت زباله (001/0>P)، دریافت بسته‌های تشویقی جهت تفکیک زباله (003/0=P) و مراجعه خودروهای جمع‌آوری زباله‌های بازیافتی (001/0=P) با انجام رفتار بازیافت ارتباط معنادار دیده شد. سابقه رفتار گذشته (229/0=OR، 001/0>P) و هنجارهای توصیفی (187/1=OR، 003/0=P) پیشگویی کننده رفتار بازیافت بودند.
نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر بیانگر این موضوع است که مراجعه منظم خودروهای جمع‌آوری زباله، ارائه تسهیلات محیطی از جمله ارائه بسته‌های تشویقی و اطلاع یافتن شهروندان در مورد زمان مراجعه خودروهای جمع‌آوری کننده زباله تفکیکی می‌تواند منجر به انجام رفتار گردد. به علاوه، دوستان، بستگان و خانواده از طریق ایجاد هنجار، نقش الگو برای سایر اعضا را داشته و در ارتقاء رفتار تأثیرگذار می‌باشند. همچنین ایجاد تجربه مثبت متعاقب رفتار، در تداوم رفتار ضروریست.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
بهداشت عمومی
دریافت: 1398/8/14 | پذیرش: 1398/10/10 | انتشار: 1399/4/7
دریافت: 1398/8/14 | پذیرش: 1398/10/10 | انتشار: 1399/4/7
فهرست منابع
1. Rastegar A, Ghasemi L, Allahaabady A, et al. A Survery On The Amount Of Solid Waste Produced In The Mashhad City In 2012. J Sabzevar Uni Med Sci 2016; 22(6): 937-43. (Persian)
2. Pakpour AH, Mohammadi Zeidi I, Emamjomeh MM, et al. Household Waste Behaviours Among A Community Sample In Iran: An Application Of The Theory Of Planned Behavior. Waste Manag 2014; 34(6): 980-6. [DOI:10.1016/j.wasman.2013.10.028]
3. Ramavandi B, Behroozi H, Parniani N. Investigation Of The Potential And Challenges Of Development Of Solid Waste Recycling In Bushehr. Pajouhan Sci J 2014; 12(2): 28-36. (Persian)
4. Firuzjaeyan AA, Gholamrezazadeh F. Aesthetic Analysis of Decorative Motifs in Ganjalikhan Caravansary. Tour Manage Stud 2016; 10(29): 123-44. (Persian)
5. Hojati Sayah M, Khodabakhshi Koolaee A. Effectiveness Of Environmental Education Group On Environmental Attitude And Increasing Environmental Awareness Among The Female Students In Tehran. Iran J Pediat Nurs 2016; 2(3): 1-8. (Persian)
6. Safdari M, Ehrampoush MH, Ghaneian MT, et al. The Survey of Knowledge, Attitude and Peractice among Yazd Housewives Regarding to Recycling Solid Material. Toloo e Behdasht 2013; 12(3): 22-32. (Persian)
7. Glanz K, Rimer BK, Viswanath K. Health Behavior And Health Education: Theory, Research, And Practice. 4th ed. United States: John Wiley & Sons, 2008, 592.
8. Zhang D, Huang G, Yin X, et al. Residents' Waste Separation Behaviors At The Source: Using SEM With The Theory Of Planned Behavior In Guangzhou, China. Int J Environ Res Public Health 2015; 12(8): 9475-91. [DOI:10.3390/ijerph120809475]
9. Mahmud D, Osman K. The Determinates Of Recycling Intention Behavior Among Malaysian School Students: An Application Of Theory Planned Behavior. Procd Soc Behv 2010; 9: 119-24. [DOI:10.1016/j.sbspro.2010.12.123]
10. Ramayah T, Lee JW, Lim S. Sustaining The Environment Through Recycling: An Empirical Study. J Environ Manage 2012; 102: 141-7. [DOI:10.1016/j.jenvman.2012.02.025]
11. Chan L, Bishop B. A Moral Basis For Recycling: Extending The Theory Of Planned Behavior. J Environ Psychol 2013; 36: 96-102. [DOI:10.1016/j.jenvp.2013.07.010]
12. Ertz M, Huang R, Jo MS, et al. From Single-Use To Multi-Use: Study Of Consumers' Behavior Toward Consumption Of Reusable Containers. J Environ Manage 2017; 193: 334-44. [DOI:10.1016/j.jenvman.2017.01.060]
13. Mc Kenzi- Mohr D, Smith W. Fostering Sustainable Behavior: An Introduction To Community Based Social Marketing. 3rd ed. Gabriola Island, BC: New Society Publishers, 2011, 192.
14. Prestin A, Pearce KE. We Care A Lot: Formative Research For A Social Marketing Campaign To Promote School-Based Recycling. Resour Conserv Recy 2010; 54(11): 1017-26. [DOI:10.1016/j.resconrec.2010.02.009]
15. Haldeman T, Turner JW. Implementing A Community-Based Social Marketing Program To Increase Recycling. Soc Market Quart 2009; 15(3): 114-27. [DOI:10.1080/15245000903154618]
16. Dale E, Nobe ME. Rocky Mountain National Park Waste Audit And Recycling Behavioral Change Intervention Initiative [Dissertation]. Dissertation For Degree Of Master Of Science, Colorado State University, 2012.
17. Vmckenzi-Mohr D. Promoting Sustainable Behavior: An Introduction To Community Based Social Marketing. J Soc Iss 2000; 56(3): 543-54. [DOI:10.1111/0022-4537.00183]
18. Wan C, Shen GQ, Yu A. The Role Of Perceived Effectiveness Of Policy Measures In Predicting Recycling Behavior In Hong Kong. Resour Conserv Recy 2014; 83: 141-51. [DOI:10.1016/j.resconrec.2013.12.009]
19. Hage O, Soderholm P, Berglund Ch. Norms and Economic Motivation In Household Recycling: Evidence From Sweden. Resour Conserv Recy 2009; 53(3): 155-65. [DOI:10.1016/j.resconrec.2008.11.003]
20. Matthies E, Selge S, Klockner CA. The Role Of Parental Behavior For The Development Of Behavior Specific Environmental Norms E The Example Of Recycling And Re-Use Behavior. J Environ Psychol 2012; 32(3): 277-84. [DOI:10.1016/j.jenvp.2012.04.003]
21. White KM, Smith JR, Terry DJ, et al. Social Influence In The Theory Of Planned Behavior: The Role Of Descriptive, Injunctive, And In-Group Norms. Br J Soc Psychol 2009; 48(1): 135-58. [DOI:10.1348/014466608X295207]
22. Oztekin C, Teksoz G, Pamuk S, et al. Gender Perspective On The Factors Predicting Recycling Behavior: Implications From The Theory Of Planned Behavior. Waste Manag 2017; 62: 290-302. [DOI:10.1016/j.wasman.2016.12.036]
23. Knussen CH, Yule F, Mackenzie J, et al. An Analysis Of Intentions To Recycle Household Waste: The Role Of Past Behavior, Perceived Habit And Perceived Lack Of Facilities. J Environ Psychol 2004; 24(2): 237-46. [DOI:10.1016/j.jenvp.2003.12.001]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
