دوره 23، شماره 4 - ( دوماهنامه طب جنوب 1399 )
جلد 23 شماره 4 صفحات 345-330 |
برگشت به فهرست نسخه ها
سپیده ابول‌زاده1 
، کتایون وحدت1 ، ایرج نبی پور* 2
، کتایون وحدت1 ، ایرج نبی پور* 2
1- مرکز تحقیقات طب گرمسیری و عفونی خلیج‌فارس، پژوهشکده علوم زیست پزشکی خلیج‌فارس، دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، بوشهر، ایران
2- مرکز تحقیقات زیست فناوری دریایی خلیج‌فارس، پژوهشکده علوم زیست پزشکی خلیج‌فارس، دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، بوشهر، ایران ، inabipour@gmail.com
2- مرکز تحقیقات زیست فناوری دریایی خلیج‌فارس، پژوهشکده علوم زیست پزشکی خلیج‌فارس، دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، بوشهر، ایران ، inabipour@gmail.com
چکیده: (2715 مشاهده)
زمینه: اتنوفارماکولوژی رهیافتی بسیار متنوع جهت کشف دارو است که شامل مشاهده، توصیف و بررسی تجربی داروهای بومی و فعالیت‌های زیستی آن‌ها است که بر پایه گیاه‌شناسی، شیمی، بیوشیمی، فارماکولوژی و دیگر رشته‌ها مانند انسان‌شناسی، باستان‌شناسی، تاریخ و زبان‌شناسی استوار است و به کشف محصولات طبیعی با فعالیت زیستی کمک می‌کند. هدف از این پژوهش شناسایی گیاهان دارویی بوده که در منطقه شهرستان تنگستان بوشهر در شمال خلیج‌فارس، کاربرد سنتی دارند.
مواد و روش‌ها: کاربردهای گیاهان دارویی از 20 نفر آگاه بومی منطقه شهرستان تنگستان به صورت مصاحبه حضوری گردآوری شده و شاخص‌های فراوانی نسبی (Relative Frequency of Citation) و شاخص اهمیت فرهنگی (Cultural Importance Index) برای هر گیاه دارویی منطقه شهرستان تنگستان نیز محاسبه گردید.
یافته‌ها: به‌طور کلی 109 گونه گیاه دارویی در منطقه شهرستان تنگستان در استان بوشهر مربوط به 55 خانواده شناسایی شدند. گیاهان آویشن شیرازی (Zataria multiflora)، خاکشیر (Descuraninia sophia)، بابونه (Matricarria charmomilla)، سربرنجاسف (Achillea eriophora DC)، مور تلخ (Salvia mirzayanii)، اسفرزه (Plantago psyllium)، گل زرد (Haplophyllum tuberculatum)، هلپه (Teucrium polium) و بادام کوهی (Prunus amygdalus)، دارای بالاترین شاخص اهمیت فرهنگی و نیز بالاترین فراوانی ثبت نسبی را از خود نشان دادند. شایع‌ترین کاربرد دارویی گیاهان به ترتیب برای بیماری‌های گوارشی، عفونی، زنان و زایمان، متابولیک و پوست بود.
نتیجه‌گیری: تنوع گسترده‌ای از گیاهان دارویی در منطقه تنگستان استان بوشهر وجود دارد که در مواردی از بیماری‌های گوناگون به کار برده می‌شوند که این کاربردها منطبق با طب سنتی رایج در ایران و یافته‌های علمی منتشر شده در مطبوعات بین‌المللی پزشکی می‌باشد. اما با این وجود در این منطقه شماری از گیاهان برای درمان بیماری‌هایی به کار برده می‌شود که ویژه این منطقه است و پژوهش پیرامون این گیاهان دارویی می‌تواند آغازگر راهی برای کشف داروهای جدید در عرصه درمان باشد.
مواد و روش‌ها: کاربردهای گیاهان دارویی از 20 نفر آگاه بومی منطقه شهرستان تنگستان به صورت مصاحبه حضوری گردآوری شده و شاخص‌های فراوانی نسبی (Relative Frequency of Citation) و شاخص اهمیت فرهنگی (Cultural Importance Index) برای هر گیاه دارویی منطقه شهرستان تنگستان نیز محاسبه گردید.
یافته‌ها: به‌طور کلی 109 گونه گیاه دارویی در منطقه شهرستان تنگستان در استان بوشهر مربوط به 55 خانواده شناسایی شدند. گیاهان آویشن شیرازی (Zataria multiflora)، خاکشیر (Descuraninia sophia)، بابونه (Matricarria charmomilla)، سربرنجاسف (Achillea eriophora DC)، مور تلخ (Salvia mirzayanii)، اسفرزه (Plantago psyllium)، گل زرد (Haplophyllum tuberculatum)، هلپه (Teucrium polium) و بادام کوهی (Prunus amygdalus)، دارای بالاترین شاخص اهمیت فرهنگی و نیز بالاترین فراوانی ثبت نسبی را از خود نشان دادند. شایع‌ترین کاربرد دارویی گیاهان به ترتیب برای بیماری‌های گوارشی، عفونی، زنان و زایمان، متابولیک و پوست بود.
نتیجه‌گیری: تنوع گسترده‌ای از گیاهان دارویی در منطقه تنگستان استان بوشهر وجود دارد که در مواردی از بیماری‌های گوناگون به کار برده می‌شوند که این کاربردها منطبق با طب سنتی رایج در ایران و یافته‌های علمی منتشر شده در مطبوعات بین‌المللی پزشکی می‌باشد. اما با این وجود در این منطقه شماری از گیاهان برای درمان بیماری‌هایی به کار برده می‌شود که ویژه این منطقه است و پژوهش پیرامون این گیاهان دارویی می‌تواند آغازگر راهی برای کشف داروهای جدید در عرصه درمان باشد.
فهرست منابع
1. Khamkar AD, Motghare VM, Deshpande R. Ethnopharmacology - A Novel Approach For Drug Discovery. Indian J Pharm Pharmacol 2015; 2(4): 222-5. [DOI:10.5958/2393-9087.2015.00007.2]
2. Mukherjee PK, Venkatesh P, Ponnusankar S. Ethnopharmacology And Integrative Medicine- Let The History Tell The Future. J Ayurveda Integr Med 2010; 1(2): 100-9. [DOI:10.4103/0975-9476.65077]
3. Heinrich M. Ethnopharmacology: Quo Vadis? Challenges For The Future. Rev Bras Farmacogn 2014; 24(2): 99-102. [DOI:10.1016/j.bjp.2013.11.019]
4. Waller DP. Methods In Enthnopharmacology. J Ethnopharmacol 1993; 38(2-3): 189-95. [DOI:10.1016/0378-8741(93)90015-W]
5. Heinrich M. Enthnopharmacology In The 21st Century-Grand Challenges. Front Pharmacol 2010; 1: 8. [DOI:10.3389/fphar.2010.00008]
6. Amin GH. The Tradetional Herbal Medicine In Iran. Tehran: Health Services And Medical Education Research Assistant, 1991, 204-5. (Persian) 7.Shafiee A, Javidnia K. Composition Of Essential Oil Of Zataria Multiflora. Planta Med 1997; 63(4): 371-2. [DOI:10.1055/s-2006-957707]
7. Shafiee A, Javidnia K. Composition Of Essential Oil Of Zataria Multiflora. Planta Med 1997; 63(4): 371-2. [DOI:10.1055/s-2006-957707]
8. Mahmoodi M, Koohpeyma F, Saki F, et al. The Protective Effect Of Zataria Multiflora Boiss, Hydroalcoholic Extract On TNF-A Production, Oxidative Stress, And Insulin Level In Streptozotocin Induced Diabetic Rats. Avicenna J Phytomed 2019; 9(1): 72-83.
9. Abdali KH, Jahed L, Amooe S, et al. Comparison Of The Effect Of Vaginal Zataria Multiflora Cream And Oral Metronidazole Pill On Results Of Treatments For Vaginal Infections Including Trichomoniasis And Bacterial Vaginosis In Women Of Reproductive Age. Biomed Res Int 2015; 2015: 683-40. [DOI:10.1155/2015/683640]
10. Kianmehr M, Haghmorad D, Nosratabadi R, et al. The Effect Of Zataria Multiflora On Th1/Th2 And Th17/T Regulatory In A Mouse Model Of Allergic Asthma. Front Pharmacol 2017; 8: 458. [DOI:10.3389/fphar.2017.00458]
11. Minaiyan M, Sajjadi SE, Amini K. Antiulcer Effects Of Zataria Multiflora Boiss. On Indomethacin-Induced Gastric Ulcer In Rats. Avicenna J Phytomed 2018; 8(5): 408-15.
12. Ashtaral Nakhai L, Mohammadirad A, Yasa N, et al. Benefits Of Zataria Multiflora Boiss In Experimental Model Of Mouse Inflammatory Bowel Disease. Evid Based Complement Alternat Med 2007; 4(1): 43-50. [DOI:10.1093/ecam/nel051]
13. Pourmasoumi M, Ghiasvand R, Darvishi L, et al. Comparison And Assessment Of Flixweed And Fig Effects On Irritable Bowel Syndrome With Predominant Constipation: A Single-Blind Randomized Clinical Trial. Explore 2019; 15(3): 198-205. [DOI:10.1016/j.explore.2018.09.003]
14. Choopani R, Ghourchian A, Hajimehdipoor H, et al. Effect Of Descurainia Sophia (L.) Webb Ex Prantl On Adult Functional Constipation: A Prospective Pilot Study. J Evid Based Complementary Altern Med 2017; 22(4): 646-51. [DOI:10.1177/2156587217703018]
15. Ting NC, Huang WC, Chen LC, et al. Descurainia Sophia Ameliorates Eosinophil Infiltration And Airway Hyperresponsiveness By Reducing Th2 Cytokine Production In Asthmatic Mice. Am J Chin Med 2019; 47(7): 1507-22. [DOI:10.1142/S0192415X19500770]
16. Li J, Liu X, Dong F, et al. Determination Of The Volatile Composition In Essential Oil Of Descurainia Sophia (L.) Webb Ex Prantl (Flixweed) By Gas Chromatography/ Mass Spectrometry (GC/MS). Molecules 2010; 15(1): 233-40. [DOI:10.3390/molecules15010233]
17. Asadi Z, Ghazanfari T, Hatami H. AntiInflammatory Effects Of Matricaria Chamomilla Extracts On BALB/C Mice Macrophages And Lymphoctyes. Iran J Allergy Asthma Immunol 2020; 19(Supple 1): 63-73. [DOI:10.18502/ijaai.v19i(s1.r1).2862]
18. Mao JJ, Xie SX, Keefe JR, et al. Long-Term Chamomile (Matricaria Chamomilla L.) Treatment For Generalized Anxiety Disorder: A Randomized Clinical Trial. Phytomedicine 2016; 23(14): 1735-42. [DOI:10.1016/j.phymed.2016.10.012]
19. Sharifi F, Simbar M, Majob F, et al. Comparison Of The Effects Of Matricaria Chamomila (Chamomile) Extract And Mefenamic Acid On The Intensity Of Premenstrual Syndrome. Complement Ther Clin Pract 2014; 20(1): 81-8. [DOI:10.1016/j.ctcp.2013.09.002]
20. Martinelli M, Ummarino D, Giugliano FP, et al. Efficacy Of A Standardized Extract Of Matricariae Chamomilla L., Melissa Officinalis L. And Tyndallized Lactobacillus Acidophilus (HA122) In Infantile Colic: An Open Randomized Controlled Trial. Neurogastroenterol Motil 2017; 29(12): e13145. [DOI:10.1111/nmo.13145]
21. Jaimand K, Rezaee MB. Investigation On Chemical Constituents Of Essential Oils From Achillea Eriophora DC By Distillation Methods. Iran J Med Arom Plant Res 2004; 20(1): 89-98. (Persian)
22. Anvari S, Bahaoddini A, Moein M, et al. The Effect Of Hydroalcholic Extract Of Achillea ER Iophora DC. On Blood Pressure Of Anaesthtized Male rat. EXCLI J 2016; 15: 797-806.
23. Derakhshande P, Navabi SJ, Shokoohinia Y, et al. Efficacy And Safety Of Achillea Wilhelmsii C. Koch Capsules On Symptom Severity And Quality Of Life In Patients With Irritable Bowel Syndrome: A Randomized, Placebo-Controlled Clinical Trial. J Complement Integr Med 2019; 16(4): 20180123. [DOI:10.1515/jcim-2018-0123]
24. Jenabi E, Fereidooni B. Effect Of Achillea Millefolium On Relief Of Primary Dysmenorrhea: A Double-Blind Randomized Clinical Trial. J Pediatr Adolesc Gynecol 2015; 28(5): 402-4. [DOI:10.1016/j.jpag.2014.12.008]
25. Khosravitabar F, Abrishamchi P, Bahrami AR, et al. Enhanced Cutaneous Wound Healing By The Leaf Extract Of Achillea Eriophora D.C. Using The In Vitro Scratch Assay. J Sci Islam Republic Iran 2017; 28(4): 305-12.
26. Asgary S, Naderi GH, Sarrafzadegan N, et al. Antihypertensive And Antihyperlipidemic Effects Of Achillea Wilhelmsii. Drugs Exp Clin Res 2000; 26(3): 89-93.
27. Varasteh Kojourian M, Abrishamchi P, Matin MM, et al. Antioxidant, Cytotoxic And DNA Protective Properties Of Achillea Eriophora DC. And Achillea Biebersteinii Afan. Extracts: A Comparative Study. Avicenna J Phytomed 2017; 7(2): 157-68.
28. Arzi A, Akhavan M. The Effect Of Hydroalcholic Extract Of Achillea Millefolium On Analgesic Effect Of Morphine In Rats. J Babol Univ Med Sci 2001; 3(4): 11-4. (Persian)
29. Zomorodian K, Moein MR, Pakshir K, et al. Chemical Composition And Antimicrobial Activities Of The Essential Oil From Salvia Mirzayanii Leaves. J Evid Based Complementary Altern Med 2017; 22(4): 770-6. [DOI:10.1177/2156587217717414]
30. Mehrabani M, Heydari MR, Mehrabani M. Study Of Acute And Chronic Antihyperglycemic Activity Of Methanolic Extract Of Salvia Mirzayanii Rech. & Esfand. In Rats. J Med Plants 2010; 9(36): 106-16. (Persian)
31. Rouzbehan S, Moein S, Homaei A, et al. Kinetics Of Α-Glucosidase Inhibition By Different Fractions Of Three Species Of Labiatae Extracts: A New Diabetes Treatment Model. Pharm Biol 2017; 55(1): 1483-88. [DOI:10.1080/13880209.2017.1306569]
32. Zarshenas MM, Krenn L. Phytochemical And Pharmacological Aspects Of Salvia Mirzayanii Rech.F.& Esfand. J Evid Based Complementary Altern Med 2015; 20(1): 65-72. [DOI:10.1177/2156587214553938]
33. Singh B. Psyllium As Therapeutic And Drug Delivery Agent. Int J Pharm 2007; 334(1-2): 1-14. [DOI:10.1016/j.ijpharm.2007.01.028]
34. Pouladi S, Bagherpour Borazjani A, Motamed N, et al. A Survey On The Effect Of Psyllium On Serum Levels Of Triglycerid And Lipoproteins. Iran South Med J 2009; 11(2): 139-46. (Persian)
35. Ferrazzano GF, Cantile T, Roberto L, et al. Determination Of The In Vitro And In Vivo Antimicrobial Activity On Salivary Streptococci And Lactobacilli And Chemical Characterisation Of The Phenolic Content Of A Plantago Lanceolata Infusion. Biomed Res Int 2015; 2015: 286817. [DOI:10.1155/2015/286817]
36. Karami L, Ghahtan N, Habibi H. Antibacterial Effect Of Plantago Ovata And Lallemantia Iberica Seed Extract Against Some Bacteria. Res Mol Med 2017; 5(3): 32-6. [DOI:10.29252/rmm.5.3.32]
37. Hamdi A, Majouli K, Abdelhamid A, et al. Pharmacological Activities Of The Organic Extracts And Fatty Acid Composition Of The Petroleum Ether Extract From Haplophyllum Tuberculatum Leaves. J Ethnopharmacol 2018; 216: 97-103. [DOI:10.1016/j.jep.2018.01.012]
38. Ahmed AE, Marki A, Gaspar R, et al. Β(2)-Adrenergic Activity Of 6-Methoxykaempferol-3-O-Glucoside On Rat Uterus: In Vitro And In Silico Studies. Eur J Pharmacol 2011; 667(1-3): 348-54. [DOI:10.1016/j.ejphar.2011.05.066]
39. Lavari N, Ghasemi M, Nabipour I. Ethnopharmacology Of Medicinal Plants In The Southwest Of Mond Mountain. Iran South Med J 2017; 20(4): 380-98. (Persian)
40. Karimi F, Abbasi S, Bateni AR. The Effect Of Teucrium Polium On Blood Glucose In Diabetes Mellitus Type 2; A Comparison With Glibenclamide. Iran South Med J 2002; 4(2): 96-103. (Persian)
41. Aleebrahim AR, Nabipour I. Ethnopharmacology Of Medicinal Plants In The The Kangan-Asaluyeh Area. Iran South Med J 2018; 21(5): 409-28. (Persian)
42. Bahramikia S, Yazdanparast R. Phytochemistry And Medicinal Properties Of Teucrium Polium L. (Lamiaceae). Phytother Res 2012; 26(11): 1581-93. [DOI:10.1002/ptr.4617]
43. Hari Jagannadha R, Lakshimi. Therapeutic Applications Of Almonds (Prunus Amygdalus L): A Review. J Clin Diagonas Res 2012; 6(1): 130-5.
44. Gheibi N, Sofi abadi M, Sirati Sabet M, et al. Effect Of Amygdalus Lycioides Root Extract On Blood Glucose In Intact And Diabteic Rats. J Ilam Univ Med Sci 2014; 22(2): 32-8. (Persian)
45. Hou YY, Ojo O, Wang LL, et al. A Randomized Controlled Trial To Compare The Effect Of Peanuts And Almonds On The Cardio-Metabolic And Inflammatory Parameters In Patients With Type 2 Diabetes Mellitus. Nutrients 2018; 10(11): 1565. [DOI:10.3390/nu10111565]
46. Kumar V, Sachan R, Rahman M, et al. Prunus Amygdalus Extract Exert Antidiabetic Effect Via Inhibition Of DPP-IV: In-Silico And In-Vivo Approaches. J Biomol Struct Dyn [1538-0254] 2020 Jun 30. doi: 10.1080/07391102.2020.1775124. [DOI:10.1080/07391102.2020.1775124]
47. Gulati S, Misra A, Pandey RM. Effect Of Almond Supplementation On Glycemia And Cardiovascular Risk Factors In Asian Indians In North India With Type 2 Diabetes Mellitus: A 24-Week Study. Metab Syndr Relat Disord 2017; 15(2): 98-105. [DOI:10.1089/met.2016.0066]
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |