دانشگاه علوم پزشکی بوشهر

زمینه: آلودگی آب ها که ناشی از ورود حشره کش ها می باشد، اغلب اوقات نتایج خطرناکی را برای مصرف کنندگان بوجود می آورد. مصرف بی رویه آفت کش ها و مجاورت اراضی با رودها، سبب آلودگی منابع آب می گردد. تعیین مقدار حشره‌کش های فسفره مصرفی که در حاشیه رودخانه ها در مزارع به کار می رود می تواند در جلوگیری از مسمومیت های احتمالی و آلودگی اکوسیستم آبی نقش مهمی داشته باشد. مواد و روش‌ها: این بررسی به صورت مورد- شاهد بر روی آب های سه رودخانه دائمی استان بوشهر و آب لوله کشی شهر بوشهر به عنوان شاهد در ماه های مختلف سال های 84- 1383 انجام شد و مجموعاً 216 نمونه آزمایش گردید. درهر رودخانه سه ایستگاه جهت نمونه برداری درنظرگرفته شد. پس از نمونه برداری عملیات استخراج با استفاده از حلال هایی مانند استن، متیلن کلراید، بنزن صورت گرفت. شناسایی و تعیین مقدار سموم با استفاده از دستگاه TLC Scanner درحد ppm (part per billion) انجام گردید. یافته‌ها: بقایای حشره کش های انتخابی مالاتیون و دیازینون در آب هر سه رودخانه در فصول بهار و تابستان موجود است و در سایر فصول مقادیر بسیار جزئی بود و یا اصلاً وجود نداشت. بررسی های آماری نتایج حاصله با استفاده از آنالیز واریانس 1 طرفه مشخص نمود که بقایای دیازینون و مالاتیون در آب رودخانه های مورد بررسی در ماه های مختلف دارای اختلاف معنی دار می باشد (05/0>p). در بررسی اثر متقابل بقایای دیازینون با استفاده از آزمون آنالیز واریانس دو طرفه اختلاف معنی دار مشاهده نگردید (05/0

p). نتیجه‎گیری: در ماه های اول و دوم پس از کاربرد دو حشره کش مالاتیون و دیازینون، بقایای آنها در آب هر سه رودخانه استان بوشهر بیش از حد مجاز بوده و بیشترین مقدار مربوط به دیازینون می باشد. هنگام مصرف آب این رودخانه ها برای شرب و همچنین استفاده از آبزیان باید دقت زیادی نمود. زیرا وجود این سموم می تواند بیانگر وجود آنها در آبزیان و اکوسیستم آبی باشد