دانشگاه علوم پزشکی بوشهر

زمینه: شناخت و آگاهی در مورد اصول بهداشت دوران بلوغ، دلایل و علل بروز تغییرات خاص دوران بلوغ و نیز آشنایی با خطرات تهدیدکننده سلامتی خاص این دوران، سبب پیشگیری از بسیاری از مشکلات نوجوانان می شود. هدف این پژوهش بررسی تایید اثرگذاری آموزش بهداشت بر رفتارهای بهداشتی دختران مدارس راهنمایی شهرستان چابهار بود. مواد و روش‌ها: دانش آموزان مقطع سوم راهنمایی چابهار در دو گروه شاهد و مورد (هر کدام ۴۰ دانش آموز)، با ابزار پرسشنامه، مورد آزمون آگاهی، نگرش و عملکرد قرار گرفتند. برنامه آموزشی با استفاده از روش های چهره به چهره و بحث و گفتگو درمانی طیّ ۱۲ جلسه آموزشی برای دانش آموزان گروه آزمون ارائه گردید. یافته‌ها: گروه مورد و شاهد از نظر متغیرهای دموگرافیک و اقتصادی همسان بوده و اختلاف معنی داری بین آنها مشاهده نگردید. در گروه مورد، میزان آگاهی، نگرش و عملکرد بهداشتی دانش آموزان بعد از آموزش، افزایش مشاهده شد (۰۰۰۱/۰ > P)؛ اما در گروه شاهد، در میزان آگاهی، نگرش و عملکرد آنها در این آزمون، تفاوتی معنی دار بدست نیامد. نتیجه گیری: آموزش بهداشت در افزایش میزان آگاهی، نگرش و عملکرد دختران نسبت به بهداشت بلوغ تأثیر چشمگیری دارد؛ از این رو، آموزش بلوغ، جهت اصلاح رفتارهای بهداشتی دختران در دوران بلوغ، می بایست مورد تأکید قرار گیرد.

زمینه: یکی از استراتژی های غیر دارویی مؤثر بر دیابت، فعالیت بدنی است که تغییر و حفظ آن به علت پیچیدگی این رفتار ساده نیست. هدف از این مطالعه شناسایی عوامل مؤثر بر رفتار فعالیت بدنی بر اساس الگوی ارتقاء سلامت می باشد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه ۳۵۰ زن مبتلا به دیابت اقدام به تکمیل پرسشنامه های استاندارد مربوط به سازه های خودکارآمدی درک شده (قضاوت فرد درباره تواناییش برای انجام فعالیت بدنی منظم در شرایط مختلف)، فواید و موانع درک شده، حمایت دوستان و خانواده و وضعیت سلامت درک شده نمودند. در تحلیل داده ها از آزمون های تی، کای اسکوئر، رگرسیون خطی و رگرسیون لجستیک استفاده گردید. یافته‌ها: خودکارآمدی دارای اثر مستقیم و مثبتی بر فعالیت بدنی بوده و فواید درک شده، وضعیت سلامت درک شده و شاخص توده بدنی از طریق تأثیر بر این سازه، بر فعالیت بدنی تأثیر غیرمستقیم دارند. همچنین سازه وضعیت سلامت درک شده علاوه بر تأثیر غیرمستقیم دارای اثر مستقیم و مثبتی نیز بر فعالیت بدنی بوده و تحت تأثیر عواملی از جمله شغل و طول مدت ابتلا به دیابت قرار می‎گیرد. نتیجه گیری: وضعیت سلامت درک شده به عنوان مهم ترین عامل تأثیرگذار بر فعالیت بدنی بیماران دیابتی بوده که لازم است به ویژه در بیمارانی که مدت زیادی به دیابت مبتلا می باشند مورد توجه قرار گرفته و با افزایش خودکارآمدی با استفاده از تکنیک های گوناگون و تأکید بر جنبه های مختلف فواید فعالیت بدنی اقدام به ارتقاء سطح فعالیت این بیماران نمود.

زمینه: ویروس انفلوانزا پاتوژن تنفسی مهمی است که سالانه منجر به درصد بالایی از بیماری و مرگ ومیر می‌شود. ویروس جدید A/H۱N۱ (Novel) که در سال ۲۰۰۹ جمعیت زیادی از مردم جهان را درگیر کرد، از بازآرایی ژنوم سه نوع ویروس انفلوانزای انسانی، خوکی و پرندگان به‌وجود آمده است. با توجه به نقش مهم هماگلوتینین (HA) در عفونت‌زایی ویروس انفلوانزا، تعیین توالی ژنوم این پروتئین و بررسی تغییرات آن ضروری به‌نظر می‌رسد. در این مطالعه ژن HA ویروس A/H۱N۱ Novel جدایه‌ی ایران جداسازی و بررسی گردید. مواد و روش‌ها: در این مطالعه آزمایشگاهی، ژنوم ویروس از نمونه‌های مستقیم بیمار مبتلا به انفلوانزای Novel AH۱N۱ که با روش Real-timePCR و بر پایه پروتکل بین‌المللی در آزمایشگاه تحقیقات انفلوانزای انستیتو پاستور به تأیید رسیده بودند، استخراج شد و طول کامل ژنوم HA با استفاده از پرایمرهای اختصاصی به‌روش One step-RT-PCR تکثیر یافت. ژنوم تکثیر یافته بعد از کلونینگ در ناقل pGEM-T Easy، با آنالیز آنزیمی و تعیین توالی تأیید گردید. یافته‌ها: طول کامل ژن بیان کننده پروتئین HA به کمک PCR از نمونه‌های بیمار جدا شد و پس از الکتروفورز و مشاهده قطعه مورد انتظار ۱۷۷۷ جفت بازی، استخراج از ژل صورت گرفته و سپس در ناقل pGEM-T Easy کلون و تعیین ترادف شد. توالی حاصله با استفاده از نرم‌افزار chromas ویرایش ۴۵/۱ مورد بررسی قرار گرفت و نهایتاً با کد دستیابی "۱/۴۱۹۰۰۱ HQ"در بانک ژنی ثبت گردید. نتیجه‌گیری: نتایج آنالیز نوکلئوتیدی نشان داد که توالی فوق با تمام سکانس‌های گزارش شده از سراسر دنیا از جمله سویه توصیه شده برای واکسن مطابقت دارد.

زمینه: بررسی عوامل مؤثر بر اتخاذ رفتارهای پیشگیری کننده از پوکی استخوان در زنان با استفاده از الگوهایی که عوامل مؤثر بر رفتار را شناسایی و تقویت می‌کنند ضروری می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی رفتارهای پیشگیری کننده از پوکی استخوان در زنان شهر فسا با استفاده از مدل اعتقاد بهداشتی و تئوری شناختی اجتماعی انجام شد.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی تحلیلی از نوع مقطعی ۴۰۱ نفر از زنان ۳۰ تا ۵۰ سال تحت پوشش مراکز بهداشتی درمانی شهر فسا انتخاب شدند. مقیاس مربوط به سازه‌های مدل اعتقاد بهداشتی (حساسیت، شدت، تهدید، منافع، موانع و خودکارامدی درک شده و راهنماهای عمل) و سازه‌های خودتنظیمی و حمایت اجتماعی از تئوری شناختی اجتماعی و همچنین پرسشنامه وضعیت عملکرد تغذیه‌ای و پیاده‌روی جهت پیشگیری از پوکی استخوان در زنان سنجیده شد. در نهایت اطلاعات با استفاده از نرم‌افزارSPSS  ویرایش ۱۶ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته‌ها: میانگین سنی زنان مورد مطالعه ۲/۶±۹/۴۰ سال بود. متغیرهای حساسیت درک شده، انگیزش، حمایت اجتماعی و خودتنظیمی برای رفتار پیاده‌روی و متغیرهای حساسیت درک شده و خودتنظیمی برای رفتار تغذیه‌ای پیشگویی کننده بود. بین عملکرد پیاده‌روی و حساسیت درک شده (۲۵۲/۰=B و۰۰۷/۰=p)، انگیزش (۲۳۵/۰=B و ۰۰۹/۰=p)، حمایت اجتماعی (۰۷۸/۰=B و۰۳۰/۰=p) و خودتنظیمی (۱۰۵/۰=B و۰۰۷/۰=p) ارتباط معنی‌داری وجود داشت. در این بررسی بین عملکرد تغذیه‌ای و حساسیت درک شده (۱۰/۰=B و۰۲۰/۰=p)، و خودتنظیمی (۱۳۱/۰=B و۰۵۰/۰=p) ارتباط معنی‌داری وجود داشت. متغیرهای مورد بررسی ۱/۲۹ درصد از واریانس رفتار پیاده‌روی و ۲/۲۰ درصد از واریانس رفتار تغذیه‌ای پیشگیری از پوکی استخوان را بیان نمودند.

نتیجه‌گیری: مطالعه حاضرنشان داد که هرچه میزان حساسیت درک شده، انگیزش، خودتنظیمی افراد و همچنین حمایت اجتماعی از آنان بیشتر باشد، رفتارهای پیشگیری کننده بهتری از پوکی استخوان خواهند داشت. الگوی اعتقاد بهداشتی و تئوری شناختی اجتماعی می‌تواند به عنوان چارچوبی جهت طراحی و اجرای مداخلات آموزشی جهت پیشگیری از پوکی استخوان در زنان استفاده شود و به ارتقا وحفظ سلامت آنان کمک نماید.