%0 Journal Article %A Baghban, Neda %A Mohebbi, Gholam Hossien %A Zarea, Masoud %A Nabipour, Iraj %T Sea God- Sponges: Toxins and Secondary Metabolites %J Iranian South Medical Journal %V 24 %N 4 %U http://ismj.bpums.ac.ir/article-1-1503-fa.html %R 10.52547/ismj.24.4.341 %D 2021 %K Sea sponge, toxin, secondary metabolite, mechanism of action, pharmacological effects, %X مقدمه: اسفنج‌ها طیف وسیعی از توکسین­ها و متابولیت‌های ثانویه را تولید می­نمایند. زهر بسیار کشنده برخی از آن‌ها شامل قوی­ترین توکسین­های شناخته شده در طبیعت بوده و حاوی مخلوط‌های پیچیده‌ای از ترکیبات زیست‌فعال با ساختارهای مختلف شیمیایی هستند. از اهداف این مطالعه مروری نظام‌مند، بررسی توکسینولوژی اسفنج‌‌های دریایی و مطالعه توکسین­ها و ترکیبات زیست­فعال و مکانیسم­های عمل آن‌ها می‌باشد. مواد و روش‌ها: به منظور یافتن مطالعات زهرشناسی اسفنج‌‌های دریایی و ترکیبات زیست فعال آن‌ها، در اوریل 2021، ابتدا واژه­های کلیدی "توکسینولوژی، توکسین، متابولیت ثانویه، آلکالوئید، پپتید، ترپن‌، آروماتیک، استروئید و لاکتون"‌ به‌صورت مجزا به­همراه واژه "اسفنج" یا "پوریفرا" در پایگاه­های داده گوگل اسکالر و PubMed، در بازه زمانی 2017 تا 2021 جستجو گردیدند. از مجموع 211 مقاله، پس از بررسی­های اولیه بر اساس اهداف مطالعه، تعداد 184 مقاله انتخاب شدند. جستجوی واژه پوریفرا و این ترکیبات، نتیجه‌ای در بر نداشت. با توجه به محدود بودن مطالعات اختصاصی مربوط به توکسین­ها در اسفنج در جستجوی اولیه، با جستجوی مجدد کلید­واژه‌های "اسفنج و توکسین" در بازه زمانی بین سال‌های 1980 تا 2021، در پایگاه­های داده PubMed، سایفایندر (پایگاه داده برای بررسی ترکیبات شیمیایی) و پایگاه اطلاعاتی مارین­لیت (تحقیقات ترکیبات طبیعی دریایی)، پس از حذف مقالات مشترک، در مجموع، 27 مقاله مرتبط دیگر، انتخاب و همراه با سایر مقالات انتخابی مورد بررسی قرار گرفتند. یافته‌ها: برخی توکسین‌ها و ترکیبات اصلی اسفنج­های دریایی مختلف شامل گروه­های مختلف شیمیایی نظیر اوکادائیک اسید؛ مشتقات‌ترپنی نظیر آگلازین­ها، اوکسوفاسیوسپونجیا، دیزیویلوزین‌ها و هیپوسپونلاچین­ها؛ پپتیدی نظیر پلی‌تئونامیدها، سوریتسیدین، اسکلریتودرمین­ها؛ گروه‌های بسیار مختلف آلکالوئیدی شامل الکالوئیدهای گوانیدینی نظیر مونانکوسیدین­ها، میکالین‌ها، کرامبسیدین­ها، اونگویکولین­ها، نتامین­ها، زارزیسین، هاچیجودین­ها؛ آلکالوئیدهای آکریدینی نظیر آمفیمدین­ها؛ آلکالوئیدهای برومینه و بروموتیروزینی نظیرآپلیزانین­ها؛ مشتقات بنزونافتریدینی نظیر آپتامین­ها؛ مشتقات ایمیدازولی نظیر ناآمیدین‌ها؛ مشتقات ایندولی نظیر فاسکاپلیسین­ها، دراگماسیدین‌ها و تاپسنتین­ها؛ آلکالوئیدهای پیپریدینی نظیر ساراین­ها، مادانجامین­ها، هالیکلوناسیکلامین‌ها و آرنوسکلرین‌ها؛ آلکالوئیدهای پیریمیدینی چون لانسوئیک­اسید، هیرتینادین و واریولین­ها؛ آلکالوئیدهای پیریدینی نظیر آمفیمیدوزیدها و پیرینادین­ها؛ آلکالوئیدهای پیرولی و پیرولوایمینوکینولینی همچون ماکالووامین، دیسکورهابدین­ها، تسیتسیکامامین­ها و باتزلین­ها؛ ترکیبات پیرولی نظیر هیمنیالدسین­ها و نیز آلکالوئیدهای کینولینی چون آراگواسپونجین­ها رنیرامایسین­ها، رنیرول و لیهویدین؛ ترکیبات استروئیدی چون پلانکینامین­ها؛ لاکتون‌هایی نظیر تورکتاندرول­ها، پالائول­ها، کوشیکامیدها، پتروساسپونگیولیدها، لاترونکولین‌ها و دیگر ترکیبات با ساختارها و اثرات بیولوژیک منحصر بفرد می­باشند. نتیجه‌گیری: تنوع بسیار زیادی در توکسین­ها و ملکول‌های فعال زیستی در گونه‌های مختلف اسفنج­های دریایی وجود دارد که طیف گسترده‌ای از فعالیت­های فارماکولوژیکی و بیولوژیک شگفت‌انگیزی را ارائه می‌دهند. %> http://ismj.bpums.ac.ir/article-1-1503-fa.pdf %P 341-434 %& 341 %! %9 Review %L A-10-1-151 %+ The Persian Gulf Marine Biotechnology Research Center, The Persian Gulf Biomedical Sciences Research Institute, Bushehr University of Medical Sciences, Bushehr, Iran %G eng %@ 1735-4374 %[ 2021