جلد 22 - ویژه‌نامه میراث پزشکی ایران                   جلد 22 - ویژه‌نامه میراث پزشکی ایران صفحات 0-0 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Ilnet A, Rahimi B. Folk Medicine and Traditional Medicine in Kamercheh Oliya Village in Torbatejaam. Iran South Med J 2019; 22
URL: http://ismj.bpums.ac.ir/article-1-1059-fa.html
ایلنت علی، رحیمی بهمن. مردم‌شناسی درمان و پزشکی سنتی در روستای کمرچۀ عُلیای تربت‌جام. مجله طب جنوب. 1398; 22 ()

URL: http://ismj.bpums.ac.ir/article-1-1059-fa.html


1- گروه ایران‌شناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران ، Aliilnet@gmail.com
2- پژوهشکده مردم‌شناسی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، تهران، ایران
چکیده:   (6675 مشاهده)
زمینه: روستای کمرچۀ عُلیا در جلگۀ موسی‌آباد، از بخش مرکزی شهرستان تربت‌جام واقع در استان خراسان رضوی، قرار دارد. طی سالیان متعدد بسیاری از جمعیت این روستا برای اشتغال به مرکز شهرستان یا مشهد مهاجرت کرده‌اند و این روستا اکنون حدود صد نفر جمعیت دارد. کمرچۀ عُلیا به دلیل دورافتادگی از مرکز شهرستان و دوری از دسترس همگان، بسیاری از سنت‌ها، آیین‌ها و رسوم گذشته خود را حفظ کرده است. هدف از این پژوهش مطالعۀ مردم‌شناسی پزشکی سنتی و شناخت روش‌های درمانی نزد مردم این روستا است.
مواد و روش‌ها: داده‌های تحقیق حاضر نتیجۀ پژوهش‌های انسان‌شناختی و مبتنی بر کار میدانی (تکنیک مصاحبۀ عمیق و مشاهده) و اسنادی و کتابخانه‌ای است؛ برای گردآوری این داده‌ها از همۀ روش‌های تحقیق میدانی، اسنادی و کتابخانه‌ای بهره گرفته شده است. مصاحبه با سالخوردگان مقیم روستا به‌عنوان افراد آگاه بومی یکی از این روش‌ها بوده است.
یافته‌ها: به طور کلی در کنار استفاده از گونه‌های دارویی با منشأ حیوانی مانند دوددرمانی با «قُشّاد ماچه الاغ»، «ورآورد» (یا همان نخستین سرگین خر)، روش دیگری از دود درمانی با نام «کُخ گلون» و بهره بردن از خوراکی‌هایی خاصی مانند «خیگینه‌سیر» و روش درمانی «چهل بُری» به‌عنوان شایع‌ترین روش‌های درمانی بیماری‌ها در این روستا بوده‌اند. بیماری‌های جسمی همچون حبس بول، شب‌ ادراری، درد دندان و برخی بیماری‌های روحی- روانی مانند «چهل افتادن» در این روستا شایع و فراگیر بوده‌اند.
نتیجه‌گیری: پزشکی سنتی در شرق خراسان و بخش‌های دوردست چون کمرچۀ عُلیا هنوز رنگ و زنگ کهن خود را حفظ کرده‌اند. استفاده از درمانگرهای طبیعی،‌‌ دود درمانی، دعا درمانی و مواردی از این قبیل، خود گواهی بر این ادعاست که تاکنون توسط معمّران روستا تا حدود زیادی باقی ‌مانده است. از طرفی نیز میراث شفاهی و اعتقادی متعددی در فرهنگ ‌عامۀ مردم این روستا راجع به بیماری‌ها و درمان‌ کننده‌ها وجود دارد که تاکنون مستند نگاری نشده است؛ لذا ضرورت این پژوهش بیشتر نمایان می‌شود. مطالعه بر روی طبّ سنتی می‌تواند ضمن شناسایی این روش‌ها، تبادلات و تأثیرات فرهنگی میان اقوام ساکن در منطقه و مناطق دیگر را بازگو کند.
متن کامل [PDF 389 kb]   (4119 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: عمومى
دریافت: 1398/2/17 | پذیرش: 1398/2/17 | انتشار: 1398/2/17

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله طب جنوب می‌باشد.

طراحی و برنامه نویسی: یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Iranian South Medical Journal

Designed & Developed by: Yektaweb