دانشگاه علوم پزشکی بوشهر

زمینه: بر اساس یافته‌های بررسی‌های گذشته مصرف دخانیات به‌ویژه قلیان در استان بوشهر شیوع بالائی دارد. این پژوهش، تحلیلی تازه از اطلاعات مطالعه هم‌گروهی مبتنی بر جمعیت قلب سالم خلیج‌فارس است که با هدف تعیین شیوع و الگوی مصرف استعمال سیگار و قلیان در جمعیت ساکن استان بوشهر انجام گردید. مواد و روش‌ها: در فاز اول مطالعه در سال 1382، 3735 نفر از 3 شهرستان بوشهر، دیلم و گناوه شرکت کردند. در فاز دوم در سال 1388، 1833 نفر (07/49 درصد) از افراد شرکت کننده در فاز اول حضور داشتند. اطلاعات جمعیت‌شناختی و وضعیت مصرف سیگار و قلیان به روش مصاحبه‌ی حضوری جمع‌آوری شد. شیوع خام و استاندارد شده برای متغیر های سن و جنس مصرف سیگار و قلیان برای کل جمعیت و نیز برای زنان و مردان در دو فاز مطالعه محاسبه گردید. یافته‌ها: شیوع استعمال سیگار در فاز اول 9/11 درصد و در فاز دوم 5/7 درصد بود. 6/21 درصد از مردان و 4/0 درصد از زنان در فاز اول و 13 درصد از مردان و 7/0 درصد از زنان در فاز دوم سیگاری بودند. شیوع استعمال قلیان نیز به‌طور کلی در فاز اول 9/17 درصد و در فاز دوم 9/12 درصد بود. 7/10درصد از مردان و 8/25 درصد از زنان در فاز اول و 1/7 درصد از مردان و 05/19 درصد از زنان در فاز دوم قلیانی بودند. نتیجه‌گیری: کشیدن قلیان به‌ویژه در زنان به میزان قابل توجهی از سایر مناطق غیر جنوبی کشور بیشتر بود. پیش نهاد می‌شود پژوهش‌های بیشتری به‌ویژه در زمینه‌ی بررسی علل گرایش زنان به قلیان و راه‌های کاهش آن صورت گیرد.