دانشگاه علوم پزشکی بوشهر

زمینه: سازمان جهانی بهداشت در سال 2001 این سیاست را تثبیت کرد که نوزادان باید به‌مدت 6 ماه به طور انحصاری با شیر مادر تغذیه شوند. ولی بررسی‌ها نشان داده است که تعداد کمی از زنان بیش از 3 ماه، به نوزادان خود شیر می‌دهند. با این وجود ارائه آموزش و مدیریت شیردهی برای تداوم منطقی و موفقیت شیردهی حیاتی است. پژوهش کنونی با هدف مقایسۀ تأثیر آموزش چند رسانه‌ای و آموزش رایج در مراکز بهداشتی شهر بوشهر بر شیردهی انحصاری کودکان زیر 6 ماه انجام شد.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی از نوع پس آزمون با گروه شاهد، با نمونه‌گیری تصادفی ساده، 169 خانم باردار شکم اول تحت پوشش مراکز بهداشتی درمانی انتخاب و به‌طور تصادفی در گروه مداخله و شاهد (به‌ترتیب 77 و 92 نفر) قرار گرفتند. گروه مداخله از سن 32 هفته حاملگی تا 6 ماه پس از زایمان از طریق اجرای برنامه‌های آموزش چند رسانه‌ای در مورد شیردهی (به‌صورت اسلاید، فیلم‌های آموزشی، سخنرانی و پمفلت) مورد آموزش و مشاوره قرار گرفتند. در حالی‌که گروه شاهد تحت آموزش به شیوه رایج مراکز بهداشتی (ارائه کتابچه آموزشی) قرار گرفتند. اطلاعات مورد نیاز به‌وسیله‌ی پرسشنامه خود ساخته روا و پایا جمع‌آوری گردید، سپس اطلاعات جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS ویرایش 5/11 و آمارهای توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار تحلیلی (مجذور کای دو و Mann Whitney) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در تمام موارد (05/0>P) معنی‌دار فرض گردید.

یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که در هیچ یک از دفعات پیگیری اختلاف معنی‌داری بین دو گروه از نظر مدت زمان شیردهی انحصاری مشاهده نشده است. اما در گروه مداخله مشکلات شیردهی مانند شیرناکافی، پرشیری، پوزیشن غلط و مشکلات پستان مانند زخم پستان و ماستیت به‌طور معنی‌داری نسبت به گروه شاهد کاهش یافت (001/0P<).

نتیجه‌گیری: آموزش‌های ارائه شده توسط مراکز بهداشتی شهر بوشهر به اندازه آموزش‌های چند رسانه‌ای بر شیردهی انحصاری مؤثر بوده است ولی آموزش چند رسانه‌ای در زمینه کاهش مشکلات شیردهی بر آموزش‌های رایج برتری دارد که بهتر است مراکز بهداشتی به آموزش در زمینه پوزیشن صحیح شیردهی تأکید بیشتری داشته باشند.