دانشگاه علوم پزشکی بوشهر

زمینه: امروزه از گیاهان خانواده دافنه (تیمه لئاسه) علیه میکروارگانیسم‌ها و سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. هدف از این مطالعه بررسی اثرات دو گونه دافنه و ترکیبات خالص شده بتولین و بتولینیک اسید موجود در این دو گونه بر ژنوم و چرخه سلولی سلول‌های رده K562 است. مواد و روش‌ها: این مطالعه تجربی به‌صورت تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. تعداد 106 سلول رده K562 با عصاره گیاهان دافنه ماکروناتا، دافنه الوئیده و ترکیبات بتولین و بتولینیک اسیدی برای 24 ساعت تیمار شدند. سپس، سلول‌ها توسط اتانول 70 درصد تثبیت گردید و 30 دقیقه قبل از آنالیز توسط دستگاه فلوسیتومتری با پروپدیوم یدید رنگ شد. جهت استخراج DNA سلول‌های سرطانی، از روش نمکی میلر با کمی تغییرات استفاده شد. داده‌ها با آزمون‌های آماری آنالیز واریانس و دانت توسط نرم‌افزار SPSS ویرایش 16 تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: درصد توقف سلول‌های سرطانی در فاز G0/G1 تحت تیمار با دافنه ماکروناتا (16/1±11/59 درصد)، دافنه الوئیده (1.03±58.25 درصد)، ترکیبات بتولین (43/0±68/51 درصد) و بتولینیک اسید (31/0±05/52 درصد) نسبت به کنترل (23/0 ±94/42 درصد) افزایش نشان داد. این در حالی بود که بیشترین درصد سلول‌های کنترل در فار S (0.16±51.06 ) بودند. الکتروفورز ژنوم سلول‌های K562 نشان داد که باند DNA سلول‌های تحت تیمار گیاهی کشیده و ممتد و در کنترل بدون کشیدگی است. بیشترین حالت کشیدگی باند DNA در اثر بتولین و کمترین آن در تیمار دافنه ماکروناتا مشاهده شد. نتیجه‌گیری: داده‌ها نشان داد که مواد گیاهی دافنه باعث مهار چرخه سلولی در فاز G1 و آسیب به DNA می‌گردند. در واقع این نتایج نشان می‌دهد که چندین عامل مؤثر در مواد گیاهی دافنه وجود دارند که به DNA آسیب می‌رسانند و در نهایت عبور سلول از نقطه کنترل، مهار و در غلظت‌های بالاتر مرگ سلولی تسهیل می‌گردد.