دانشگاه علوم پزشکی بوشهر

Mendeley  

Zotero  

Ali Pour H, Ladoni H, Abaee M R, Forouzani A, Momen bellah-fard M J. The excito –repellency effect of pyrethroid insecticide-treated bednets on An. stephensi under laboratory condition. Iran South Med J 2006; 8 (2) :119-125
URL: http://ismj.bpums.ac.ir/article-1-66-fa.html

زمینه: پدیده تحریکی دفعی (Excito-repellency) ناشی از اثرات برخی حشره‎کش‎ها بنا به نظر برخی از محققین در قطع سیکل انتقال مالاریا مهم تلقی می‎شود. هـمچنین خـاصیت دفـعی برخی از حشره‎کش‌ها باعث جلوگیری از ورود پشه به اماکن سمپاشی شده می‌گردد و در طولانی مدت باعث تغییر در نسبت‌های آندوفیلی و اگزوفیلی می‌شود. مواد و روش‌ها: تغییرات عمده‌ای در طرح اولیه E-R test boxes داده شد، بطوری که در داخل قفس مواجهه که از جنس آلومینیم بود یک هولدر (توری سیمی استوانه‎ای شکل به شعاع 10 سانتی‎متر) قرار داده شد که یک عدد خوکچه هندی در آن قرار داشت و توری‎های آغشته به حشره‎کش و توری‎های شاهد روی آن کشیده می‎شدند و خوکچه در وضعیتی بود که پشه‎ها به راحتی قادر بودند از روی آن خونخواری نمایند. همچنین در قسمتی از بدنه قفس مواجهه، محلی جهت نصب تله پنجره‎ای خروجی پیش بینی گردیده بود. توری‎های آغشته به حشره‎کش لامبداسیهالوترین در سه غلظت 5/12، 25 و 50 میلی‎گرم در متر‎مربع، دلتامترین 5/12، 25 و 50 میلی‎گرم و سیفلوترین 40، 80 و 100 میلی‎گرم در متر‎مربع و شاهد در آزمایشگاه با روش غرقاب سازی تهیه گردید. تعداد پشه‎های یافت شده در تله پنجره‎ای خروجی، نسبت خونخواری، نسبت بقاء و نسبت بهبودی پشه‌ها به عنوان معیار تحریکی دفعی این توری‎ها مورد توجه قرار گرفت. یافته‎ها: با افزایش غلظت حشره کش‎ها میزان تحریکی- دفعی بیشتر شد (05/0 P <). نسبت خونخواری پشه‎های مواجهه با توری آغشته به حشره‎کش لامبداسیهالوترین، دلتامترین و سیفلوترین در دوز استاندارد سازمان جهانی بهداشت (25 میلی‎گرم در متر‎مربع) به ترتیب 15 درصد، 3/5 درصد و 3/9 درصد و در کنترل 3/41 درصد بود. همچنین نسبت ورود پشه‎ها به تله پنجره‎ای در زمان مواجهه با توری‎های آغشته به حشره کش‎های لامبداسیهالوترین، دلتامترین و سیفلوترین با دوز استاندارد سازمان جهانی بهداشت به ترتیب 2/18 درصد، 2/11 درصد و 7/19 درصد و در شاهد 4/1 درصد بدست آمد. نسبت بازماندگان (Survival Rate) در پشه‎هایی که مواجهه با توری‎های آغشته به حشره کش با دوز استاندارد داشته‎اند برای، لامبداسیهالوترین 2/63 درصد، دلتامترین 9/34 درصد و حشره‎کش سیفلوترین 67 درصد و پشه‎های موجود در قفس کنترل 9/98 بود. نتیجه‎گیری: دلتامترین برای آغشته سازی پشه بندها برای مبارزه با آنوفل استفنسی به نسبت لامبداسیهالوترین و سیفلوترین از نظر کاهش میزان خونخواری، نسبت بهبودی و میزان بقاء مؤثرتر است.