دانشگاه علوم پزشکی بوشهر

زمینه: موجودات دریایی از جمله شقایق‌های دریایی منبعی قوی از ساختار‌های جدید و ترکیبات‌زیست فعال هستند. تانتاکول‌های این آبزیان انواعی از پپتید‌ها و پروتئین‌ها را تولید می‌کنند که به عنوان سموم نوروتوکسین و سیتولیزین عمل می‌کنند. سیتولیزین‌ها به دلیل خاصیت لیز کنندگی‌شان و امکان اثر آن‌ها بر روی بافت‌های خاص به عنوان عناصر ضد‌ توموری و حتی ضد‌انگلی شناخته می‌شوند.

مواد و روش‌ها: نمونه‌برداری شقایق دریایی Stichodactyla haddoni در آبان ماه سال 91 در یک جزر کامل از منطقه بین جزر و مدی سواحل جزیره هرمز انجام گرفت. نمونه‌ها بعد از فریز شدن به آزمایشگاه منتقل شدند. بخش تانتاکولی نمونه‌ها با استفاده از PBS عصاره‌گیری شد. پپتید‌های پائین و بالای 10 کیلودالتون به وسیله فیلتر MWCO 10000 میلی‌پور جدا شد و فعالیت همولیتیک به وسیله متد میکروهمولتیک بر روی گلبول‌های قرمز خون انسان، ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان Oncorhynchus mykiss و ماهی کپور معمولی Cyprinus carpio مورد بررسی قرار گرفت.

یافته‌ها: در این بررسی، تشکیل سوسپانسیون قرمز رنگ به عنوان همولیتیک مثبت، توصیف شد. عصاره خام، پپتیدهای بالای 10 کیلودالتون و پپتید‌های پائین 10 کیلودالتون در غلظت‌های مختلف خواص لیزکنندگی را بر روی سلول‌های خونی به صورت متفاوت نشان دادند و از طرفی مقایسه فعالیت لیزکنندگی عصاره خام، پپتید‌های بالا و پائین 10 کیلودالتون بین سه نمونه خونی، فعالیت لیزکنندگی بیشتر را بر روی خون انسان سپس بر روی کپور معمولی و نهایتاً بر روی خون قزل‌آلای رنگین‌کمان ایجاد کردند.

نتیجه‌گیری: عصاره خام PBS و پپتید‌های بالا و پائین 10 کیلودالتون دارای خواص لیز‌کنندگی بر روی خون انسان و ماهی کپور معمولی و قزل‌آلای رنگین‌کمان هستند که این فعالیت همولیزی با توجه به نوع خون متفاوت است و بیشترین فعالیت همولیزی بر روی خون انسان است.