دانشگاه علوم پزشکی بوشهر

زمینه: زباله های بیمارستانی دارای مقادیر زیاد زباله های خطرناک است که برای سلامت انسان، جانوران، گیاهان و محیط زیست زیان آور است. در ایران مانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه توجه و تأکید لازم در این باره صورت نگرفته است و اطلاعات موجود در خصوص تولید و دفع زباله های طبی کم است. در این پژوهش، نتایج بررسی و ارزیابی سامانه گرد‎آوری و دفع زباله در بیمارستان های استان بوشهر ارائه شده است. مواد و روش‌ها: این بررسی، بصورت مقطعی با بهره گیری از پرسشنامه و انجام مصاحبه و مشاهده طی مدت شش ماه در سطح 8 بیمارستان استان بوشهر انجام شد. پرسشنامه حاوی 93 سؤال (به صورت سؤالات باز و بسته) شامل اطلاعات عمومی بیمارستان ها و جنبه های مختلف سیستم جمع آوری ودفع زباله های بیمارستانی بر اساس پرسشنامه پیشنهادی سازمان بهداشت جهانی جهت ارزیابی وضعیت جمع آوری و دفع زباله های بیمارستانی در کشورهای در حال توسعه بود. یافته‌ها: روزانه حدود 2615 کیلوگرم زباله در بیمارستان های مورد بررسی استان بوشهر تولید می شود که شامل زباله‎های معمولی (6/51 درصد)، زائدات عفونی (8/20 درصد) و اجسام تیز و برنده (2/15 درصد) و مواد شیمیایی و دارویی (3/12 درصد) می‎باشد. در تمام بیمارستان های مورد بررسی جدا سازی زباله های عفونی از زباله های خانگی در محل تولید انجام شده و در ظروف مخصوص این زباله‎ها می‎ریختند, ولی این جدا‎سازی کامل نبوده و گاهی مقادیری از این زباله های خطرناک در ظروف زباله های معمولی ریخته می شود. تمامی بیمارستان ها برای زباله های مختلف خود از ظروف با رنگ های ویژه استفاده می کردند. در 0/75 درصد از بیمارستان ها، دستگاه زباله سوز وجود داشت. در سایر بیمارستان ها زباله ها بصورت روزانه, توسط شهرداری به خارج از بیمارستان حمل می گردید. در همه بیمارستان ها پرسنل خدماتی تحت آموزش قرار داشته اند. در هیچ یک از بیمارستان ها هیچ سیاست مشخصی برای خرید وسایل و امکانات مورد نیاز برای دفع زباله های بیمارستانی وجود نداشت و بودجه مشخصی به دفع زباله های بیمارستانی اختصاص نمی‎یافت. در این بیمارستان ها در مورد دفع زباله‎های بیمارستانی گزارش منظمی تهیه نمی شد. نتیجه گیری: زباله های بیمارستانی در بیمارستان های استان بوشهر بصورت غیر علمی و بدون توجه به استانداردهای مناسب دفع می‎شوند. تدوین قوانین ضروری و برقراری استانداردهای لازم در این زمینه، بعنوان یک اقدام فوری در بخش های ارائه خدمات سلامت محسوب می‎گردد.